Shark Thủy bị cáo buộc lừa hơn 7.600 tỷ đồng nhưng đã “tiêu sạch”: Nạn nhân còn cơ hội đòi lại tiền?

Shark Thủy, tức ông Nguyễn Ngọc Thủy, bị cơ quan điều tra cáo buộc chiếm đoạt hơn 7.677 tỷ đồng của hơn 10.000 nhà đầu tư. Tuy nhiên, toàn bộ số tiền này đã được sử dụng hết, trong khi tài sản kê biên, phong tỏa chỉ ở mức rất hạn chế. Điều này khiến dư luận đặc biệt quan tâm: các nạn nhân liệu còn cơ hội thu hồi tiền hay không?

Shark Thủy bị đề nghị truy tố, Apax Holdings rời sàn

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước mới đây đã quyết định hủy tư cách công ty đại chúng đối với CTCP Đầu tư Apax Holdings (mã chứng khoán IBC) – doanh nghiệp nằm trong hệ sinh thái của ông Nguyễn Ngọc Thủy, thường được biết đến với tên gọi Shark Thủy. Nguyên nhân là do vi phạm kéo dài nhiều năm trong hoạt động công bố thông tin và quản trị.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đã đề nghị truy tố ông Nguyễn Ngọc Thủy về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Đưa hối lộ trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Giáo dục Egroup và các công ty liên quan.

Cùng bị đề nghị truy tố còn có hai người em của ông Thủy là bà Nguyễn Thị Dung và ông Nguyễn Văn Sơn, cùng 26 bị can khác.

Bán “khống” hơn 206 triệu cổ phần, chiếm đoạt 7.677 tỷ đồng

Theo kết luận điều tra, trong giai đoạn từ năm 2015 đến 2023, ông Nguyễn Ngọc Thủy đã chỉ đạo sử dụng pháp nhân Công ty Egame để quảng bá Egroup như một tập đoàn giáo dục lớn, uy tín, đang mở rộng mạnh mẽ.

Lợi dụng danh tiếng cá nhân và hình ảnh “Shark” trên truyền hình, ông Thủy kêu gọi nhà đầu tư góp vốn, mua cổ phần với cam kết lãi suất cao. Thực tế, C03 xác định ông đã bán vượt vốn điều lệ hơn 206 triệu cổ phần, ký 26.236 hợp đồng góp vốn với 10.063 nhà đầu tư, qua đó chiếm đoạt hơn 7.677 tỷ đồng.

Toàn bộ số tiền này đã được sử dụng hết cho các hoạt động trả lãi cho nhà đầu tư cũ, chi phí vận hành, thuê mặt bằng, trả lương nhân sự và các mục đích khác, không còn khả năng hoàn trả.

Tài sản kê biên nhỏ giọt, bất động sản đều thế chấp ngân hàng

Trong quá trình điều tra, các bị can và người thân đã tự nguyện nộp hơn 47 tỷ đồng để khắc phục hậu quả. Riêng ông Nguyễn Ngọc Thủy chỉ bị phong tỏa một tài khoản có hơn 101 triệu đồng.

Cơ quan điều tra cũng kê biên cổ phần, cổ phiếu liên quan đến các bị can với tổng giá trị khoảng 127 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo đánh giá của giới chuyên môn, đây chủ yếu là cổ phần doanh nghiệp đã mất giá nghiêm trọng sau khi vụ án bị khởi tố.

Đối với bất động sản, hệ sinh thái Egroup sở hữu 32 bất động sản, song toàn bộ đều đang thế chấp tại ngân hàng.

Nạn nhân xếp sau ngân hàng trong thứ tự thanh toán

Luật sư Hoàng Hà (Đoàn luật sư TP.HCM) cho biết, theo Luật Thi hành án dân sự, khi xử lý tài sản để thi hành án, tiền thu được phải tuân theo thứ tự ưu tiên.

Cụ thể, sau khi trừ án phí, chi phí thi hành án, ngân hàng – với tư cách là chủ nợ có bảo đảm – sẽ được ưu tiên thanh toán trước từ tài sản thế chấp. Chỉ khi nào ngân hàng thu hồi đủ nợ gốc và lãi, phần tiền còn lại (nếu có) mới được chia cho các bị hại – tức nhóm chủ nợ không có bảo đảm.

Trong thực tế, giá trị nợ ngân hàng thường đã “ăn mòn” gần hết giá trị tài sản, khiến phần còn lại cho các nhà đầu tư rất nhỏ, thậm chí bằng không.

Cơ hội thu hồi tiền là rất thấp

Theo các luật sư, trong những vụ án lừa đảo theo mô hình huy động vốn, bản chất dòng tiền là “lấy tiền người sau trả cho người trước”. Khi mô hình sụp đổ, tiền mặt thường đã cạn, còn lại chủ yếu là tài sản đang thế chấp hoặc cổ phần mất giá.

Do đó, dù tòa án có tuyên buộc các bị cáo phải bồi thường, khả năng các nạn nhân thu hồi được đầy đủ số tiền đã mất là rất thấp, thậm chí chỉ mang tính tượng trưng.

Tuy vậy, các chuyên gia pháp lý khuyến nghị, các nhà đầu tư vẫn cần sớm liên hệ với cơ quan điều tra, cung cấp đầy đủ chứng cứ để được xác định tư cách bị hại và đảm bảo quyền lợi trong quá trình tố tụng.

Án nặng cho bị cáo, nỗi lo mất trắng cho nạn nhân

Với số tiền chiếm đoạt đặc biệt lớn, ông Nguyễn Ngọc Thủy đang đối mặt với khung hình phạt cao nhất có thể lên tới tù chung thân. Tuy nhiên, trong khi bị cáo đối diện án nặng, hàng chục nghìn nhà đầu tư lại đứng trước nguy cơ không thể đòi lại số tiền đã bỏ ra.

Vụ án Shark Thủy một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về các hình thức huy động vốn “vẽ bánh”, lợi dụng uy tín cá nhân và danh tiếng truyền thông để lôi kéo nhà đầu tư, để rồi khi sự thật vỡ lở, hậu quả gần như không thể cứu vãn.